Czym jest Europejski Akt o Dostępności (EAA)?

Ta dyrektywa zmienia zasady dotyczące dostępności usług cyfrowych w Europie, w tym systemów zarządzania nauczaniem (LMS). Od teraz muszą one być projektowane tak, aby były dostępne dla każdego.

Jak to wpływa na systemy zarządzania nauczaniem?

Od 28 czerwca 2025 roku Europejski Akt o Dostępności (EAA) (Dyrektywa (UE) 2019/882) będzie w pełni stosowany w Polsce na mocy Ustawy z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług.
To ważny krok w stronę pełnej cyfrowej dostępności. Dla dostawców systemów LMS oznacza to, że dostępność nie może być już traktowana jako dodatek – staje się obowiązkiem prawnym i etycznym.

Kluczowe terminy

• 28 Czerwca 2025:Nowe produkty i usługi cyfrowe (w tym systemy LMS wprowadzane na rynek) muszą spełniać wymagania dostępności EAA.
• Czerwiec 2030:Okres przejściowy dla usług świadczonych na podstawie umów zawartych przed czerwcem 2025 roku (usługi te mogą być świadczone w niezmienionej formie maksymalnie do tej daty).

Kto musi przestrzegać przepisów

Jeżeli Twoja organizacja świadczy cyfrowe usługi edukacyjne dla konsumentów (np. sprzedaż szkoleń, dostęp do platformy LMS dla klientów indywidualnych), musi przestrzegać wymagań EAA, chyba że kwalifikuje się jako mikroprzedsiębiorstwo. Mikroprzedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy to firma, która:

• Zatrudnia mniej niż 10 pracowników, oraz
• Jej roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro. (Uwaga: Mikroprzedsiębiorstwa świadczące usługi są zwolnione z wymogów dostępności, ale zachęca się je do ich stosowania).

Egzekwowanie przepisów w Polsce

W Polsce nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy sprawują właściwe organy nadzoru rynku.

• W przypadku usług cyfrowych, takich jak e-booki, handel elektroniczny czy usługi dostępu do audiowizualnych usług medialnych, organem nadzoru jest Prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
• Konsumenci będą mieli prawo do zgłaszania uwag do przedsiębiorców, a w przypadku braku reakcji – do złożenia skargi do Prezesa Zarządu PFRON, który może nałożyć na firmę kary administracyjne.

Jeżeli chodzi o cyfrowe włączenie użytkowników LMS, jak to wygląda, gdy “nie możesz tańczyć”? Jakie problemy napotykają użytkownicy, gdy platforma LMS nie spełnia wytycznych dostępności?

• Stałe rozmiary tekstu lub słaby kontrastutrudniają lub uniemożliwiają czytanie osobom z problemami ze wzrokiem.
• Instrukcje typu “kliknij zielony przycisk”wykluczają osoby z daltonizmem, które nie rozróżniają kolorów.
• Quizy typu “przeciągnij i upuść” lub nawigacja tylko myszkąuniemożliwiają wykonanie zadań osobom z ograniczeniami motorycznymi, które korzystają tylko z klawiatury.
• Czytniki ekranunie potrafią odczytać przycisków, menu ani elementów quizu bez odpowiednich etykiet w kodzie, co uniemożliwia osobom niewidomym korzystanie z LMS.
• Filmy lub moduły audio bez napisów lub transkryptówblokują zrozumienie treści przez osoby głuche lub niedosłyszące.
• Nieuporządkowane treścibez nagłówków lub logicznej struktury wprowadzają chaos dla osób neuroróżnorodnych, a potencjalnie także dla wszystkich uczących się.

Jakie standardy obowiązują

Chociaż EAA i polska ustawa opisują wymagania funkcjonalne (co ma działać), w praktyce technicznym punktem odniesienia są Normy Zharmonizowane UE. Obecnie przyjmuje się standard WCAG 2.1 na poziomie AA (lub nowszy EN 301 549) jako bezpieczną podstawę zgodności.
Kluczowe wymagania, które dotyczą systemów LMS, w tym treści i e-booków, obejmują cztery zasady (POUR):

• Postrzegalność (Perceivable):Treści muszą być podane w sposób, który użytkownicy mogą odebrać zmysłami (np. tekst alternatywny dla obrazków, napisy do wideo).
• Funkcjonalność (Operable):Interfejs nie może wymagać interakcji, której użytkownik nie może wykonać (np. pełna obsługa klawiaturą, brak pułapek na kursor).
• Zrozumiałość (Understandable):Informacje i obsługa interfejsu muszą być jasne (np. czytelny język, przewidywalne działanie nawigacji).
• Solidność (Robust):Treści muszą być poprawnie interpretowane przez różne oprogramowanie, w tym technologie asystujące (np. czytniki ekranu).

Co dalej w tej serii

W naszym kolejnym artykule podzielimy się praktycznymi krokami, które dostawcy LMS mogą podjąć, aby spełnić wymogi EAA, w tym audyty dostępności, aktualizacje techniczne oraz najlepsze praktyki dotyczące treści dla platform takich jak Moodle i Totara.